Tespit et, durdur: Sığınma evleri için deepfake savunma kiti

Sığınma evi çalışanlarının deepfake vakalarını sakin ve pratik şekilde tanıması, yanıtlaması ve konuşması için basılabilir kartlar ve hızlı rehber.

Bu atölyede ele alınan senaryolar ve fikirler yalnızca bu odada kalmaz — başkaları için Deepfake Savunma Kiti’ni güçlendirmeye yardımcı olabilir. Oturumun sonunda, grubun bugünkü ipuçları, stratejiler veya ifadelerden herhangi birini paylaşmaya rahat olup olmadığını soracağız. Hiçbir şey herkesin onayı olmadan alınmayacak ve paylaşılan tüm katkılar anonim hale getirilecektir. Yalnızca bir kişi bile paylaşmamayı tercih ederse, bu seçimi tamamen saygı duyacağız.

Baskı talimatları

Kontrol listesi kartı

  • Boyut: A6 (¼ A4), sayfada 4 adet
  • Tek yüz baskı
  • Kalın kağıt/karton
  • Baskı sonrası kesim

Senaryo kartları

  • Boyut: A6, A4’te 4 adet
  • Çift yönlü isteğe bağlı
  • Karton önerilir

Özet sayfa

  • Boyut: A4, tek yüz
  • Broşür veya PDF
  • Laminasyon opsiyonel

Kontrol listesi – Deepfake tespiti

Duyularına güven, ama kaynağı doğrula.

İçgüdüsel kontrol

  • Bir şey tuhaf mı geldi? Sorular sormaya başla.
  • “Bu kişi bunu gerçekten söyler/ gönderir mi?”

Görsel kontrol

  • Dudak senkronu tutmuyor mu? Anormal göz kırpma?
  • Işık/gölge ortamla uyumsuz mu?
  • Küpeler titriyor, dişler bulanık, saç fazla mı kusursuz?

Dikkatli dinle

  • Ses titrek, tuhaf ritim, robotik ton?
  • Duygu içerikle uyuşmuyor mu?

Bağlamı sorgula

  • Bu video/ses mesajı hiç yoktan mı çıktı?
  • Aynı görüntüyü güvenilir kaynaklarda bulabiliyor musun?
  • Tepki çekmek için aceleyle mi gönderildi?

Araçlar (isteğe bağlı)

  • InVID, FotoForensics, tersine görsel/video arama
  • Başka birine danış – iki kafa birinden iyidir

Harekete geçmeden önce dur

  • Duygusal içeriği doğrulamadan iletme
  • Baskı altında yanıt verme – özellikle taleplere/tehditlere

Şüphen varsa işaretle. Kontrol etmek ayıp değil.

Senaryo kartları

Her A4 sayfasına dört adet basılacak şekilde ayarlayın. A6 boyutunda kesin.

Senaryo 1 – “Videonu gördüm…”

Bir hayatta kalan kişi, kuzeninden WhatsApp gruplarında dolaşan çıplak bir videosunu gördüğüne dair bir mesaj alır. Böyle bir video hiç çekmemiştir.

  • İlk ne sorarsınız?
  • Videonun gerçek olup olmadığını nasıl doğrularsınız?
  • Panik yaratmadan ona nasıl destek olursunuz?

Senaryo 2 – “Patron şifreleri gönder dedi”

Bir sığınma evi gönüllüsüne, gece geç saatte, direktör olduğunu iddia eden bir sesli mesaj gelir. Mesajda, ‘denetim günü’ öncesinde tüm paylaşılan hesaplara acil erişim istenmektedir. Ses neredeyse doğru gibi gelir.

  • Gönüllü ne yapmalı?
  • Sakin bir şekilde gerçekliği nasıl kontrol edersiniz?
  • Liderlik kimliğine bürünme durumu için acil planınız nedir?

Senaryo 3 – “Yalan söylüyor—kanıtım var”

Bir fail, hayatta kalan kişinin şiddeti uydurduğunu ‘itiraf ettiği’ bir video paylaşır. Videoda yüzü ve sesi vardır—ancak hiç söylemediği şeyler söylenmektedir.

  • Bunun ona duygusal etkisi ne olur?
  • Videoyu nasıl araştırırsınız?
  • Yanıt stratejiniz nedir (eğer yanıt veriyorsanız)?

Senaryo 4 – “Buna inanabiliyor musun?”

Bir gönüllü, bir suçu ‘itiraf eden’ bir kamu figürünün şok edici bir videosunu “Gerçek gibi görünüyor, ne düşünüyorsun?” diyerek iletir. Deepfake olduğundan şüpheleniyorsunuz.

  • Sakin nasıl tepki verirsiniz?
  • Videoyu doğrulamak için hangi adımları atarsınız?
  • Ekibinizle bunu nasıl konuşursunuz?

Özet – Deepfake savunması

Deepfake nedir?

Gerçek görünen ama aldatmak için değiştirilmiş veya tamamen üretilmiş sentetik medya — videolar, ses kayıtları veya görseller. Şiddet uygulayanlar bunları aşağılamak, kontrol etmek veya itibar zedelemek için kullanır.

Nerelerde karşınıza çıkar

  • Sahte itiraflar veya çıplak görüntüler
  • Personel veya hayatta kalanları taklit eden mesajlar
  • Çatışma yaratmak için düzenlenmiş içerik
  • Güvenilen sesleri taklit eden sesli aramalar

Kendinizi nasıl korursunuz

Teknik bilgi gerekmez. İhtiyacınız olan:

  • Manipülasyon taktiklerinin farkında olmak
  • Baskı altında sakin kalabilmek
  • Net takım iletişimi
  • Güven ve duygusal destek

Hızlı tepki rehberi

  1. Sakin kal. Hızlı tepki sahtekarın istediğidir
  2. Duraksa. Kontrol listeni, bir meslektaşını veya aracı kullan
  3. Her şeyi belgele. Ekran görüntüleri, linkler, tarihler
  4. Etkilenen kişiyi destekle. Önce dinle
  5. Kamuoyuna yanıt konusunda temkinli ol
  6. İç prosedürünü veya güvenilir danışmanları kullan

En çok ne yardım eder

  • Senaryo temelli pratikler
  • Garip mesajlar için belirli bir ekip iletişim noktası
  • Basit günlük doğrulama alışkanlıkları
  • Tuhaf deneyimler hakkında açıkça konuşmak

Son düşünce

  • Deepfake’ler panikle çalışır, mükemmellikle değil.
  • Gücünüz teknoloji değil, takım çalışması ve net düşüncedir.