Dijital istismarı belgeleme

Dijital kanıtları kendi şartlarınızda sessizce ve güvenle toplama yöntemleri.

Teknoloji destekli istismarla karşılaştığınızda, her an kanıt sunamayabilirsiniz.
Ancak dikkatle toplanan kanıtlar güce dönüşür. Yasal koruma, barınma, destek hizmetleri veya sadece inanılmak için işe yarar.

Bu rehber, dijital kanıtları sakince ve risksiz toplama yollarını gösterir.

Ekran görüntüleri: Neleri dahil etmeli, ne zaman dışa aktarmalı, nasıl zaman damgası eklemeli

İyi ekran görüntüleri bir hikaye anlatır. Bağlam içinde çekin:

  • Dahil edin:

    • Saat ve tarih (telefon/bilgisayar üst çubuğu)
    • Gönderen veya kaynak (kim ne yaptı)
    • Mesaj/eylemin tamamı — kırpılmamış

  • En iyi zamanlar:

    • Mesajlar düzenlendiğinde/silindiğinde
    • Giriş veya güvenlik uyarıları geldiğinde
    • Uygulama davranışı aniden değiştiğinde (GPS açık, kamera aktif)

  • Zaman damgası ipuçları:

    • Sistem saatini gösteren ikinci bir ekran görüntüsü alın
    • Veya resmi hemen kendinize e-posta atın (güvenilir tarih ekler)

Metaveri kayıtları, tarayıcı geçmişi ve uygulama verileri

Görmediğiniz dijital izler —ta ki ihtiyaç duyana kadar.

  • Tarayıcı geçmişi:

    • Erişim modellerini, ziyaret edilen bağlantıları, giriş denemelerini gösterir
    • Kimlik taklidi veya uzaktan müdahaleyi kanıtlayabilir

  • Bulut/uygulama kayıtları:

  • Giriş kayıtları:

    • E-posta hesapları genellikle son kullanılan IP’yi, cihaz türünü, konumu gösterir
    • Şifre değiştirmeden önce kayıtları ekran görüntüsü alın/dışa aktarın

  • Takvim/uygulama aktivitesi:

    • Eklenen/silinen etkinlikleri, tekrarlayan hatırlatıcıları not edin

Kayıtları mümkünse PDF, CSV veya HTML olarak saklayın. Kendinize e-posta atarak zaman damgası korunur.

Ses kayıtları ve örüntü günlüğü

Bazen istismar dijital değildir —sadece teknoloji kullanır. Kendi sözleriniz kanıt olur.

  • Ses notları:

    • Olaylar sonrası gözlemlerinizi kaydedin (“Bugün şunu buldum…”)
    • Yazmak çok resmi/yavaş geldiğinde kullanışlıdır

  • Günlük:

    • Kağıt, not uygulaması veya güvenli günlük aracı
    • Odaklanın: ne oldu, nasıl hissettirdi, ne tuhaftı?

  • Örüntüler önemli:

    • “Şifreleri değiştirdikten sonra router’ı yeniden sıfırladı”
    • “Söylemememe rağmen eczanede olduğumu biliyordu”

“Resmi” görünmesi gerekmez. Sadece gerçek olsun.

Üçüncü taraf doğrulama (e-posta başlıkları, IP’ler, diğerleri)

Biri sizin adınıza bir şey yaptığını iddia ederse —sözünüz yetmez.

  • E-posta başlıkları:

    • Bir mesajı kimin, nereden, hangi hizmetle gönderdiğini gösterir
    • E-postayı (ekli) teknoloji bilen birine iletin

  • IP kayıtları:

    • Google, Microsoft ve pek çok uygulama giriş IP’lerini gösterir
    • IP’leri sizin çevrimiçi olduğunuz zamanlarla eşleştirin

  • Doğrulama araçları:

    • Tella (açık kaynak) gibi hizmetler değiştirilemez belgeler oluşturur
    • Zaman damgalı bulut yedekler (ProtonDrive, 2FA’lı Google Drive) de yardımcı olur

“Gözetim” çığlığı atmayan araçlar

Bazı kanıt araçları keşfedilirse durumu kötüleştirebilir. Bunlar yapmaz:

  • Basit araçlar:

    • Telefonun yerleşik ekran görüntüsü veya kayıt işlevi
    • Şifreli not uygulamaları (örn. Standard Notes, Joplin)
    • Güvenli yerde saklanan USB bellek

  • Güvenli günlük uygulamaları:

    • Tella (gizli, istismar ve insan hakları ihlallerini belgelemek için)
    • Şifreli not uygulamaları veya çevrimdışı defter

  • Gizli bulut yedekleme:

    • E-posta takma adı oluşturun (örn. adınız+belgeler@proton.me)
    • Kayıtları/ekran görüntülerini özel sekmeden otomatik iletin

Paylaşılan cihazlarda hassas kanıt saklamayın —güvenli olduğunu bilmiyorsanız.

Bir not

Her şeyi bir anda kanıtlamanız gerekmez. Sadece bir kayıt oluşturmaya başlayın —sessizce, sakince, size yardımcı olacak şekilde.

Sonraki: Teknik karşı önlemler → veya Etkileri yanıtlarla eşleştirme →