Beveilig het opvanghuis build-a-thon

Overzicht

• Naam: Secure the Shelter
• Type: Praktische workshop lab-opbouw
• Doelgroep: Opvangmedewerkers, digitale vrijwilligers en nieuwsgierige mensen die een USB kunnen insteken
• Duur: Één lange dag (6–8 uur) of twee halve dagen (aanbevolen)
• Resultaat: Volledig functioneel Wazuh + Pirogue veiligheidslab

Doelen

• Werkende Wazuh SIEM-installatie opzetten
• Pirogue/Pithon op opstartbare USB of Raspberry Pi installeren
• Echte apparaten aansluiten, logs genereren, nepbedreigingen detecteren
• Gezamenlijk “eerste hulp”-proces voor techproblemen maken
• Zelfvertrouwen en samenwerking bevorderen via plezier, niet angst

Voorbereidingschecklist

Fase 1: Kies je setup (a.k.a. Kies je beest)

“Wat wordt het brein van onze digitale vesting?”

Opties:

• Wazuh-server in de cloud opzetten (DigitalOcean, Hetzner, etc.)
• Wazuh installeren op reserve-laptop of mini-PC
• Raspberry Pi 4 gebruiken (voor gevorderden)

Activiteiten:

• Teams kiezen hun host-machine en geven het een naam (codenaamsuggesties beschikbaar!)
• setup.sh uitvoeren en installatiewizard volgen
• Vieren wanneer Kibana opent (met overwinningsdans of koekje)

Tip: Elk team krijgt een opstartmap op USB met:

• Voorbereid setup.sh
• Standaard firewall-regels
• Teamvlag (letterlijk, papieren vlag)

Fase 2: Agenten in het wild (a.k.a. Wazuh ontketend)

“Laten we dit ding leren problemen te ruiken.”

Doelen:

• 1–2 apparaten (Windows/macOS test-laptops of VM’s) verbinden
• Logs triggeren en alerts live bekijken

Activiteiten:

• Wazuh-agent installeren op testmachine
• Normaal en “verdacht” gedrag simuleren: nieuwe accounts, onbekende apps, rare USB-gebruik
• Nep-signaturen gebruiken om stalkerware te simuleren

Mini-uitdaging:

• Wie krijgt de eerste “kritieke” alert?
• Optioneel: “Meest bizarre alert-uitleg”-wedstrijd

Leermomenten:

• “Wat zegt dit log überhaupt?”
• “Hoe weet je of het gewoon Windows is die raar doet?”

Fase 3: Aansluiten, opstarten, scannen (a.k.a. Pirogue & spelen)

“Nu gaan we vissen—naar spyware.”

Doelen:

• Pirogue-USB of Raspberry Pi voorbereiden
• Opstarten en Android-testapparaat of USB scannen

Activiteiten:

• Elk team flasht Pirogue naar USB (of start Pi)
• Aansluiten op testtelefoons met USB-C/OTG-adapters
• Rapport genereren: wat is normaal, wat is raar?

Optioneel spel:

• Eén telefoon heeft “mysterieuze spyware” (eigenlijk test-apps)
• Kan je team het identificeren zonder in paniek te raken?

Pro-tips:

• Print een verklarende woordenlijst van eng klinkende maar onschuldige app-namen
• Notities aanmoedigen: “Raar maar veilig”, “Later checken”, etc.

Fase 4: Logfeest (a.k.a. Show & tell)

“Want als je een vesting bouwt en het niemand vertelt, wat is dan het punt?”

Activiteiten:

• Elk team presenteert setup: codenaam, agenten, leerpunten

• Open podium voor “coolste alert”, “raarste log”, “grootste verrassing”

• Gezamenlijk de Opvang Tech Triage Sheet opstellen:

  • “Als iemand zegt dat hun telefoon raar doet…”
  • “Als we een ernstig uitziende alert zien…”
  • “Als we twijfelen, doen we dit…”

Resultaten:

• Geprint spiekbriefje (gelamineerd ideaal)
• Eerste hulp-procedure aan de muur
• Inloggegevens ingesteld
• USB-sticks uitgedeeld voor toekomstig gebruik

Afsluiting: Stickers, Log Monster doopceremonie, teamfoto’s met servernamen

Naslagmaterialen

Optionele vervolgacties

• Maandelijkse remote check-in: “Wat is er nieuw in de logs?”
• Tech-maatjessysteem: koppel medewerkers aan vrijwilligers
• Nodig juridische ondersteuning uit voor gezamenlijke planning

Ondersteuning en materialen voor het evenement